İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi: Güncellenen Tebliğ Düzenlemeleri

Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan "İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2025/1)", ithalatta haksız rekabetin önlenmesine yönelik yeni düzenlemeleri ve Üretici/İhracatçı Belgesi’nin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektedir.

Bu tebliğ, 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili mevzuata dayanarak hazırlanmış olup, ithalat sürecinde üretici/ihracatçı firmaların belirlenen önlem miktar veya oranlarından yararlanabilmesi için Üretici/İhracatçı Belgesi’nin düzenlenmesini zorunlu kılmaktadır. Tebliğde, belgelerin düzenlenmesi, sunulması ve denetimi ile ilgili kurallar detaylandırılmıştır.

Üretici/İhracatçı Belgesi Nedir?

Tebliğe göre, ithalatçı firmalar belirli bir üretici/ihracatçı firma için tespit edilen önlem miktar veya oranlarından yararlanmak istediklerinde, ilgili eşyanın belirtilen üretici/ihracatçı tarafından üretildiğini kanıtlayan bir Üretici/İhracatçı Belgesi ibraz etmek zorundadır. Belge sunulmadığı takdirde, kendisi için ayrı önlem belirlenmeyen diğer firmalar için tespit edilen daha yüksek oranlı önlem uygulanacaktır.

Belgelerin Düzenlenmesi ve Sunulması

• Üretici/İhracatçı Belgesi, ithalatçı adına gümrük beyanına esas faturayı düzenleyen üretici/ihracatçı veya tacir firma tarafından İngilizce olarak bilgisayar ortamında düzenlenecektir.
• Belgenin imza yetkisine sahip bir yetkili tarafından ıslak imzalı olması gerekmektedir.
• Gümrük beyannamesi tescil edilirken belge, gümrük idarelerince ibraz edilmelidir.
• Eksik ya da usule aykırı belgeler kabul edilmeyecektir.

Belgelerin Denetimi ve Sorumluluklar

Bu tebliğ çerçevesinde, ithalat sürecinde beyan edilen bilgi ve belgelerin doğruluğundan ithalatçı, üretici/ihracatçı ve varsa tacir firmalar ayrı ayrı sorumludur. Bakanlık, sunulan belgelerin doğruluğunu denetleme yetkisine sahiptir. Üretici/İhracatçı Belgesi’ndeki bilgilerin doğruluğu şüpheli bulunduğunda, Bakanlık ilgili firmalardan ek bilgi ve belge talep edebilir ve gerektiğinde yerinde inceleme yapabilir.

Eğer belge içeriğinin doğruluğu ispat edilemezse, ilgili ithalat işlemi için üretici/ihracatçı firma adına belirlenen özel önlem uygulanmaz ve daha yüksek önlem oranları devreye girer.

Ticaret Bakanlığından:

İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2025/1)

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat çerçevesinde aranan “Üretici/İhracatçı Belgesi”nin düzenlenmesi, sunulması ve denetlenmesine dair usul ve esasların belirlenmesidir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/6/1989 tarihli ve 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 20/10/1999 tarihli ve 99/13482 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ve 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Karar: 20/10/1999 tarihli ve 99/13482 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kararı,

c) Önlem: 3577 sayılı Kanunun 7 nci, 11 inci, 12 nci ve 13 üncü maddeleri uyarınca geçici ya da kesin dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi ile taahhütleri,

ç) Üretici/İhracatçı: İlgili İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ kapsamında yer alan menşe veya ihracatçı ülkede yerleşik ve kendisi için ayrı önlem tespit edilen üretici veya ihracatçı firmayı,

ifade eder.

Üretici/ihracatçı belgesi

MADDE 4- (1) Kararın 5 inci maddesi uyarınca, önlemlerin menşe veya ihracatçı ülkede yerleşik üretici/ihracatçı esasında değişen miktar veya oranlarda belirlendiği hallerde; ithalatın belirli bir üretici/ihracatçı firma için tespit edilen önlem miktar veya oranından yararlanılabilmesini teminen, ithal edilecek eşyanın önleme konu üretici/ihracatçı tarafından üretildiğini tevsik eden ve Ek-1’de yer alan Üretici/İhracatçı Belgesi gümrük idarelerince aranır.

(2) Üretici/İhracatçı Belgesinin ibraz edilmemesi durumunda, ilgili İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Tebliğde belirlenen kendisi için ayrı bir önlem tespit edilmeyen ve birinci fıkra kapsamı dışında yer alan diğer firmalar için tespit edilen önlem tatbik edilir.

(3) İlgili İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Tebliğ ile üretici/ihracatçı esasında ikinci fıkrada yer alan diğer firmalar için tespit edilen önlemden daha yüksek miktar veya oranda ayrı önlem belirlenebilir. Bu durumda, gümrük idarelerince diğer firmalar önlemine tabi firmalar dahil olmak üzere her bir firma için Üretici/İhracatçı Belgesi mutlak surette aranır ve kendileri için tespit edilen önlem tatbik edilir.

Belgelerin düzenlenmesi ve sunulması

MADDE 5- (1) Üretici/İhracatçı Belgesi, ithalatçı adına gümrük beyanına esas faturayı düzenleyen üretici/ihracatçı veya tacir firma tarafından tam ve eksiksiz bir şekilde bilgisayar ortamında İngilizce olarak düzenlenir. Üretici/İhracatçı Belgesinde belirtilen usule uygun olmayan veya eksik doldurulan belgeler gümrük idareleri tarafından kabul edilmez.

(2) Üretici/İhracatçı Belgesinin, firmanın imza yetkisini haiz bir yetkilisi tarafından ıslak imza ile imzalanması gerekir.

(3) Üretici/İhracatçı Belgesi yanında ithalata ilişkin düzenlenmiş olan gümrük beyanına esas fatura aranır.

(4) Üretici/İhracatçı Belgesi, belgede ünvanı belirtilen üretici/ihracatçı için tespit edilen önlem miktar veya oranından yararlanılabilmesini teminen önlem konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamındaki ithalatında gümrük beyannamesinin tescilinde gümrük idarelerince aranır.

(5) Üretici/İhracatçı Belgesinde yer alan gümrük beyanına esas fatura numarası ve tarihi, ithalatçı tarafından gümrük beyannamesinde yer alan 44 nolu kutuya kaydedilir.

(6) Üretici/İhracatçı Belgesinde önemsiz veya şekilsel farklılıkların bulunması, belgenin gümrük idaresine sunulan önlem konusu eşyaya tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla, söz konusu Üretici/İhracatçı Belgesinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.

(7) Eşyanın serbest dolaşıma girişinden sonra sunulan Üretici/İhracatçı Belgesi kabul edilmez.

(8) Önlem konusu eşya için, ilgili İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğde, Üretici/İhracatçı Belgesine ilave olarak ya da Üretici/İhracatçı Belgesinin yerine geçebilecek bilgi veya belgeler talep edilebilir.

(9) Bakanlık, ithalatçı, üretici/ihracatçı ve varsa tacir firmalardan ilave olarak Üretici/İhracatçı Belgesinin doğruluğunu destekleyici bilgi ve belgeler talep edebilir.

Belgelerin denetimi

MADDE 6- (1) Bu Tebliğ kapsamında yapılan beyan ile sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğundan ithalatçı, üretici/ihracatçı ve varsa tacir firmaların her biri ayrı ayrı sorumludur. Yapılan beyanın ve belge içeriğinin doğruluğuna ilişkin ispat yükümlülüğü ithalatçıya aittir.

(2) Üretici/İhracatçı Belgesinde yer alan bilgi ve beyanlar ile destekleyici belgelerin doğruluğuna ilişkin ve ithal eşyası ile ilgili olarak ithalat işlemi esnasında veya sonrasında denetim yapmaya ya da yaptırmaya Bakanlık yetkilidir.

(3) Üretici/İhracatçı Belgesinde yer alan bilgi ve beyanlar ile destekleyici belgelerin doğruluğundan şüphe duyulması halinde; Bakanlık, şüphenin gerekçesi ve ilgili bilgi ve belgeler eşliğinde üretici/ihracatçı ve/veya tacir firmaların yerleşik olduğu ülke gümrük idaresinden bilgi talep edebilir ve belgede yer alan firmaların tesislerinde yerinde inceleme ve denetim yapabilir ya da ilgili ülke gümrük idaresinden bu inceleme ve denetimleri yapmasını talep edebilir. Bu durumda, belgeyi düzenleyen firmalar, talep edilen tüm bilgi ve belgeleri tam ve eksiksiz bir biçimde sunmayı ve Bakanlıkça yerinde inceleme ve denetim yapılmasını veya yaptırılmasını kabul ve taahhüt eder.

(4) Üretici/ihracatçı ve/veya tacir firmalar, Üretici/İhracatçı Belgesinin bir kopyasını ve bu belgeyi destekleyen yeterli dokümanları (üretim kayıtları, faturalar, gümrük beyannameleri ve benzeri gibi normal ticari işlemler kapsamında tutulan belgeler), ilgili belge kapsamındaki eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren üç yıl boyunca saklamakla yükümlüdür.

(5) Üçüncü fıkrada belirtilen inceleme ve denetimlerin yapılması halinde, işlemlerin neticelenmesi beklenmeksizin eşyanın teslim alınması yazılı olarak talep edilebilir. Bu durumda, 4 üncü maddede belirtilen en yüksek önlem tutarı kadar gümrük mevzuatına göre teminat alınmak suretiyle işlemlerin neticelenmesi beklenmeksizin eşya teslim edilebilir.

(6) Üretici/İhracatçı Belgesinde yer alan bilgi ve beyanlar ile destekleyici belgelerin doğruluğunun ithalatçı tarafından ispat edilememesi halinde; söz konusu belge, geçersiz sayılır ve ilgili ithalat, anılan üretici/ihracatçı firma için tespit edilen önlem miktar veya oranından yararlanamaz. Bu durumda, ithalatçı için gümrük idarelerince 4 üncü maddede belirtilen en yüksek önlem tatbik edilir ve 8 inci madde hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.

Belgelerin süresi

MADDE 7- (1) Üretici/İhracatçı Belgesi, düzenlenme tarihinden itibaren bir yıl geçerlidir.

(2) Üretici/İhracatçı Belgesi eşliğinde serbest bölge veya antrepoya konulan eşyaya ilişkin olarak birinci fıkrada belirtilen süre içinde Üretici/İhracatçı Belgesinin ilgili gümrük müdürlüğüne ibraz edilmiş olması şartıyla eşyanın serbest bölge veya antrepoda kaldığı süre boyunca belgenin geçerlilik süresinin durdurulması ve kalan sürenin eşyanın serbest bölge veya antrepodan çıkış tarihinden itibaren başlatılması yönünde uygulama yapılır.

Diğer mevzuat

MADDE 8- (1) Üretici/İhracatçı Belgesinin usulüne aykırı bir şekilde düzenlenmiş olması sebebiyle idarenin bir vergi kaybına uğraması durumunda 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer gümrük mevzuatının, vergi kaybına neden olan işlemler ve usulsüzlüklere müteallik hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 9- (1) 12/2/2002 tarihli ve 24669 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2002/1) yürürlükten kaldırılmıştır.

Atıflar

MADDE 10- (1) 9 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2002/1)’e yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış sayılır.

Yürürlük

MADDE 11- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihini takip eden altmışıncı gün yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.